Çikolata kisti Endometriozis hastalığı olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır. Rahmin iç dokusu (Endometrium) vücudun başka bir bölgesinde yerleşir aynı rahim dokusu gibi davranır, kadınlardaki üreme hormonlarına verdiği tepki de rahim iç dokusunun vermekte olduğu yanıtla aynıdır. Bu hastalık, kistler özellikle yumurtalıklarda oluşur ve adet dönemlerinde (kadınlardaki hormonlara karşı aynı tepkiyi verdiği için) kistin içinde kanama olur. Kanama birikir ve zamanla kahverengi renkli ve koyu kıvamda olan bir sıvı şeklini alır. Bu sıvının görünüşü erimiş çikolataya benzediği için söz konusu olan isimle anılırlar.
Hastalık üreme çağındaki kadınlara özgü bir rahatsızlık olarak kabul edilir. Ancak her yaştaki kadında görülmesi mümkün olabilir. Birinci derece akrabalarında aynı hastalık nedeniyle rahatsızlık çeken kadınlar için hastalığın görülme ihtimali diğer hem cinslerinden 7 kat fazla olmaktadır. Hiçbir belirti göstermeyebilir, teşhis başka bir konu için yapılan kontrollerde tesadüfen konulabilir. Ama en çok gebe kalamama şikâyeti olan, kronik pelvik ağrı çeken ya da yumurtalık kisti tanısı için kontrol edilen kadınlarda rastlanmaktadır.
Regl dönemindeki şiddetli ağrıları tedavi etmek, hafifletmek için basit ağrı kesiciler kullanmak yeterli olmayacaktır. Kistler düzensiz olarak meydana gelen adet kanamalarına veya infertilite olarak isimlendirilen kısırlık-gebe kalamama sorununa yol açabilir. Bu belirtilerden sadece bir tanesi ya da birkaç tanesinin görünmesi endometrioma şüphesine yol açacaktır. Bazı testler ve jinekolojik muayene yoluyla sorunun bu olduğu tespit edilmeye çalışılır. Vajinal ultrason ile görüntüsünden tanımak mümkün olacaktır ancak kesin tanısı ameliyat ile çıkartılan kistin patolojik incelemesi sonucunda koyulacaktır.
Tedavisinde ilaç ya da hormon tedavisi seçenekleri kullanılabilir. Cerrahi çözümler ise şiddetli ağrılar çeken hastalar için devreye sokulur. Tüm tedavilerin bir arada uygulandığı kombine tedaviler de söz konusu olabilir. Kist hastanın hayatını çok etkiliyor ve hastanın çocuk sahibi olma düşüncesi yoksa rahim ve yumurtalıkların alınması da tedavi yöntemleri arasında bulunur.
Tüp bebek tedavisi gibi yöntemler ise cerrahi tedavi seçeneklerinden önce uygulanır. Çünkü cerrahi tedavi yöntemleri yumurtalık kapasitesinin azalmasına neden olabilir. Bu nedenle çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için tedavide bu sıranın takip edilmesi uygun olur.
Çikolata kisti yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz yönde etkileyen bir hastalık olabilir. Bu nedenle teşhis ve tedavi aşamasında doktor önerilerini dikkatli bir şekilde takip etmek gerekecektir.
